Hội thảo khoa học quốc tế Tiếp cận cá thể hóa trong phát triển nguồn nhân lực và thực hành dinh dưỡng lâm sàng – tiết chế vừa diễn ra tại TP Cần Thơ với sự tham gia của nhiều chuyên gia về dinh dưỡng trong và ngoài nước.
Phó Giáo sư – Tiến sĩ Võ Khắc Thường – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Tây Đô, cho biết, hội thảo do trường phối hợp với Viện Dinh dưỡng quốc gia Việt Nam tổ chức, nhằm cung cấp bức tranh tổng thể về tình hình dinh dưỡng trong nước và thế giới, đồng thời là diễn đàn để các nhà khoa học dinh dưỡng chia sẻ các thông tin từ các kết quả nghiên cứu mới nhất.
Hội thảo thu hút đông đảo các chuyên gia dinh dưỡng trong nước và thế giới tham dự.
Hỗ trợ thực phẩm dinh dưỡng cho cộng đồng
Mặc dù là quốc gia phát triển số 1 thế giới, nhưng tình trạng suy dinh dưỡng bệnh viện ở Mỹ vẫn chiếm tỷ lệ khá cao, với khoảng 50% bệnh nhân suy dinh dưỡng khi nhập viện. Nhiều hệ lụy của tình trạng này đó là bệnh nhân đối mặt với nguy cơ vết thương lâu lành, viêm loét, nhiễm khuẩn, thời gian nằm viện lâu, tái nhập viện nhiều lần, tăng tỷ lệ t.ử v.ong và tốn kém nhiều chi phí nằm viện cũng như chăm sóc sức khỏe.
Giáo sư Martha Archuleta, Khoa Dinh dưỡng, tiết chế và khoa học thực phẩm tại Utah State University (Đại học bang Utah, Mỹ), chia sẻ tại hội thảo về vai trò của dinh dưỡng với sức khỏe mọi người, nhất là đối với người bệnh. Theo đó, cán bộ dinh dưỡng sàng lọc bệnh nhân suy dinh dưỡng trong vòng 24 giờ sau khi nhập viện, tư vấn kịp thời cho người bệnh về vấn đề dinh dưỡng, cung cấp thực phẩm hoặc hỗ trợ dinh dưỡng cho người bệnh trong suốt quá trình điều trị.
Không chỉ quan tâm chế độ dinh dưỡng dành cho bệnh nhân, tại Mỹ, nhiều chương trình chăm sóc dinh dưỡng cho cộng đồng được thực hiện rộng khắp. Các nhóm đối tượng được ưu tiên bao gồm phụ nữ mang thai, bà mẹ sau sinh, trẻ sơ sinh, trẻ trong độ t.uổi đi học và người cao t.uổi. T.rẻ e.m được quan tâm nhiều nhất, tập trung ở lứa t.uổi học đường, bao gồm: chương trình bữa ăn học đường, bữa sáng quốc gia, chương trình dịch vụ thực phẩm mùa hè.
Ngoài ra, chương trình hỗ trợ dinh dưỡng cộng đồng góp phần giảm tỷ lệ trẻ sơ sinh nhẹ cân, giảm tỷ lệ trẻ thiếu m.áu do thiếu sắt và tiết kiệm nhiều chi phí chăm sóc sức khỏe là WIC, gói thực phẩm được thiết kết cung cấp sắt, canxi, vitamin A và C và protein, với các thực phẩm gồm sữa công thức, ngũ cốc, thực phẩm t.rẻ e.m, trái cây và rau củ, trứng, sữa, phô mai, sữa chua, đậu hủ, bơ lạc, các loại đậu, cá đóng hộp, bánh mì nguyên cám. Song song với trẻ nhỏ, người cao t.uổi Mỹ có thu nhập thấp cũng được tiếp cận nhiều chương trình hỗ trợ dinh dưỡng. Bữa ăn trên xe là tên một chương trình cung cấp thức ăn nóng tận nhà cho người cao t.uổi hoặc cung cấp tới những cơ sở cộng đồng.
Theo Giáo sư Martha Archuleta, để có tình trạng dinh dưỡng tốt, mọi người cần được tiếp cận với thực phẩm dinh dưỡng và an toàn; có kiến thức và kỹ năng để lựa chọn và chế biến thực phẩm dinh dưỡng. Hàng năm, nước Mỹ tổ chức hoạt động khảo sát với khoảng 5.000 người trên toàn quốc, thực hiện tại nhà người dân hoặc trung tâm sức khỏe lưu động, về các thông tin chế độ ăn, hoạt động thể lực và cân nặng, thông số sức khỏe, các yếu tố nguy cơ, bệnh tật, tình trạng chăm sóc y tế… Qua đó, xây dựng hướng dẫn chế độ ăn cho người Mỹ tăng cường sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật.
Cá thể hóa chế độ dinh dưỡng
Gần 40 năm qua, vai trò của dinh dưỡng ở Việt Nam được ghi nhận qua nhiều thành tựu góp phần giảm tỷ lệ t.rẻ e.m suy dinh dưỡng, giảm tình trạng thiếu m.áu thiếu sắt ở phụ nữ mang thai, giảm tỷ lệ thiếu vitamin A, I-ốt, thiếu m.áu trong cộng đồng. Theo các chuyên gia về dinh dưỡng, việc can thiệp dinh dưỡng theo hướng tiếp cận cá thể hóa sẽ phát huy hơn nữa hiệu quả của dinh dưỡng đối với sức khỏe người dân. Phó Giáo sư – Tiến sĩ Nguyễn Đỗ Huy – Viện Dinh dưỡng quốc gia Việt Nam cho biết, cá thể hóa trong dinh dưỡng là dựa trên cơ sở phân tích đặc tính về thể chất, hành vi, lối sống, kiểu gien và điều kiện thể lực của mỗi cá nhân để tư vấn chế độ dinh dưỡng và lối sống hiệu quả hơn. Mục đích của cá thể hóa dinh dưỡng là chuyển dịch từ việc tư vấn chế độ ăn chung chung cho tất cả các đối tượng trong cộng đồng sang việc tư vấn chế độ ăn của mỗi cá nhân dựa trên cơ sở cấu hình và cấu trúc gien.
Bếp ăn Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ cung cấp suất ăn cho hàng trăm bệnh nhân nội trú mỗi ngày, với sự tư vấn của chuyên gia dinh dưỡng.
Kết quả của nhiều công trình nghiên cứu về mô hình bệnh tật ở Việt Nam cho thấy tình trạng bệnh không lây nhiễm ngày càng gia tăng, trong đó, các bệnh lý tăng huyết áp và đái tháo đường là những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến nhiều bệnh lý gây t.ử v.ong, tàn tật và gánh nặng y tế. Những bệnh lý này có nguyên nhân rất lớn từ lối sống, sinh hoạt, đặc biệt từ chế độ ăn uống. Mặt khác, với người đã mắc bệnh, người bệnh thực hiện chế độ ăn uống hợp lý, có thể chung sống “hòa bình” với bệnh, hạn chế biến chứng.
Từ vai trò của quan trọng của dinh dưỡng đối với sức khỏe cộng đồng nói chung, từng cá nhân nói riêng, ở nhiều quốc gia phát triển, ngành dinh dưỡng là một ngành đặc thù quan trọng, với lực lượng dinh dưỡng viên đông đảo. Ở Mỹ, có hơn 327 triệu dân với mạng lưới hơn 89.000 dinh dưỡng viên. Ở Nhật Bản, hơn 126 triệu dân, có hơn 128.000 dinh dưỡng viên được đào tạo bài bản, có chứng chỉ hành nghề, thực hiện nhiệm vụ cung cấp những liệu pháp dinh dưỡng hợp lý, bảo vệ người tiêu dùng khỏi những ảnh hưởng từ những lời khuyên hoặc can thiệp dinh dưỡng không đảm bảo an toàn hoặc không chính xác cho sức khỏe.
Nhật Bản còn ban hành quy tắc đạo đức cho cán bộ dinh dưỡng, gồm những vấn đề về lòng tự trọng và trách nhiệm nghề nghiệp, tận tâm cống hiến để cải thiện sức khỏe cộng đồng thông qua những hướng dẫn dinh dưỡng dựa trên những bằng chứng khoa học và công nghệ tiên tiến. Còn theo luật pháp của nước Pháp, cán bộ dinh dưỡng thường xuyên cung cấp lời khuyên dinh dưỡng và thiết lập chế độ ăn cá nhân hóa đảm bảo cân bằng và giáo dục để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng. Bên cạnh đó, cán bộ dinh dưỡng còn có vai trò đ.ánh giá và kiểm soát chất lượng của thực phẩm phục vụ trong cộng đồng cũng như các hoạt động phòng ngừa trong lĩnh vực sức khỏe cộng đồng liên quan đến dinh dưỡng.
Bác sĩ Nguyễn Phước Tồn, Phó Giám đốc Sở Y tế TP Cần Thơ cho biết, vấn đề dinh dưỡng có liên quan trực tiếp và thiết yếu đối với thực trạng hiện nay nước ta đang đối mặt, gồm các nguy cơ gia tăng các bệnh lý không lây nhiễm, vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm, già hóa dân số, tầm vóc thấp bé của người Việt Nam… Trong khi đó, nguồn nhân lực trong lĩnh vực dinh dưỡng chưa được đào tạo tương ứng cả về số lượng và chất lượng so với nhu cầu thực tiễn.
Số cán bộ dinh dưỡng ở Việt Nam cần được đào tạo lên tới khoảng 8.000 người. Mạng lưới cán bộ dinh dưỡng chủ yếu được đào tạo thông qua các lớp tập huấn ngắn hạn, chưa có trình độ đại học. Do vậy, Trường Đại học Tây Đô góp nhiều công sức trong việc tổ chức hội thảo quốc tế, quy tụ các chuyên gia về dinh dưỡng thế giới, cùng nhau thảo luận về thực trạng và các kết quả nghiên cứu khoa học nhằm cải thiện tình trạng dinh dưỡng người dân trong thời gian tới.
Dự kiến năm 2020, Trường Đại học Tây Đô sẽ mở ngành đào tạo trình độ đại học ngành dinh dưỡng, sau khi được Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép, góp phần đào tạo nguồn nhân lực ngành dinh dưỡng cho vùng ĐBSCL.
Bài, ảnh: THU SƯƠNG
Theo motthegioi
Hạt vừng đen: loại hạt bé xíu nhưng “có võ” mà nhà nào cũng có hóa ra lại bổ dưỡng hơn cả một thang thuốc bổ
Ở nhiều gia đình, hạt vừng đen rất quen thuộc và nó bình thường đến nỗi mà ít ai biết được những lợi ích tuyệt vời của nó mang lại cho sức khỏe, thậm chí còn bổ hơn cả 1 thang thuốc bổ.
Hạt vừng có hai loại là hạt vừng trắng và hạt vừng đen. Hạt vừng trắng có hàm lượng chất béo cao, thường được sử dụng để chiết xuất làm dầu mè. Ngoài ra, khi được rang lên, vừng trắng có màu vàng nâu đẹp mắt, thường được dùng để trang trí và tăng thêm hương vị cho những món ăn có hương vị đậm đà.
Trong khi đó, hạt vừng đen mà hầu như gia đình nào cũng có lại không được coi trọng như vừng trắng bởi kích thước nhỏ, màu sắc không bắt mắt và cũng không thay đổi màu sắc khi chế biến. Tuy nhiên, bạn đừng xem nhẹ những giá trị dinh dưỡng mà hạt vừng “xấu xí” này mang lại.
Vừng đen vừa bé vừa đen nhưng “có võ”
Hạt vừng đen chứa nhiều chất dinh dưỡng như protein, chất béo, chất xơ, canxi và sắt. Nó không chỉ giàu axit béo không bão hòa mà còn chứa cả vitamin E, niacin, axit folic, lecithin… là những thành phần rất tốt cho não bộ.
Theo y học Trung Quốc, vừng có vị ngọt nhẹ, có tác dụng làm bổ huyết, làm ấm ruột, tăng tiết sữa (cho phụ nữ mang thai) và nuôi dưỡng tóc. Đặc biệt, từ thời xưa, Đông y đã coi hạt vừng đen là một phương thuốc giúp kéo dài t.uổi thọ.
Không chỉ là một loại gia vị thơm ngon, hạt vừng đen được cho là một phương thuốc tốt có thể nuôi dưỡng thận, bảo vệ gan, tăng cường sức khỏe của đường ruột và bổ sung tinh chất của m.áu, đặc biệt có tác dụng dưỡng ẩm, giữ ẩm.
Các nghiên cứu khoa học hiện đại đã chỉ ra rằng vừng đen có đặc tính chống oxy hóa mạnh, có thể điều chỉnh sự chuyển hóa lipid, làm giảm cholesterol trong cơ thể và bảo vệ gan cực tốt.
Đặc biệt, vừng đen còn rất tốt sau khi bạn uống rượu, không chỉ làm giảm tổn thương gan cấp tính, bảo vệ, chống lại tổn thương gan mãn tính mà còn ngăn ngừa gan nhiễm mỡ. Điều này được lý giải là bởi vừng đen có thể điều chỉnh hoạt động của các enzyme chuyển hóa ethanol và chất béo, thúc đẩy quá trình chuyển hóa ethanol, cải thiện quá trình oxy hóa chất béo, từ đó làm giảm ảnh hưởng xấu của ethanol đối với gan và tích tụ mỡ trong gan.
Do đó, khi phải uống chất có cồn, bạn nên ăn một ít hạt vừng đen trước và sau khi uống để bảo vệ gan tốt hơn.
Tuy nhiên, do kích thước của hạt vừng rất nhỏ nên việc hấp thụ các chất dinh dưỡng từ vừng đen thường ít hiệu quả.
Ăn hạt vừng đen thế nào để không lãng phí những chất dinh dưỡng?
1. Cách dễ nhất để ăn: bột vừng đen
Hạt vừng có vỏ cứng, khi được nuốt vào khá khó tiêu trong đường tiêu hóa. Vừng được nghiền nát hoặc nghiền thành bột sẽ dễ dàng tiêu hóa hơn. Bạn có thể nghiền nát vừng đen rồi ăn trực tiếp, ăn cùng cháo hoặc các món ăn khác.
Ngoài ra, bạn có thể pha một thìa bột vừng đen vào nước ép rau củ vừa ngon miệng, vừa ngăn ngừa táo bón hoặc rắc một thìa hạt vừng đen đã rang lên trên sữa chua để tạo mùi thơm và chống lão hóa.
2. Cách ăn vừng đen giàu canxi nhất: nước sốt vừng đen
Cứ 100 bột vừng đen chứa tới 1170mg canxi. Ăn sốt vừng đen có thể ngăn ngừa loãng xương, sâu răng. Phụ nữ mang thai ăn sốt vừng đen có thể ngăn ngừa bệnh còi xương bẩm sinh cho trẻ trong bụng mẹ.
Hàm lượng sắt trong vừng cũng rất cao, có tác dụng bổ m.áu, thường xuyên ăn có thể khắc phục chứng biếng ăn ở trẻ nhỏ, ngăn ngừa thiếu sắt, thiếu m.áu.
Ngoài ra, vừng đen rất giàu axit linoleic và lecithin chiếm hơn 50% chất dinh dưỡng có trong vừng đen, giúp bảo vệ tim, làm mềm mạch m.áu, giảm cholesterol trong m.áu và ngăn ngừa huyết áp cao, rụng tóc và ngăn ngừa tóc bạc sớm.
Mặc dù sốt dầu mè (sốt vừng đen) rất ngon và bổ dưỡng nhưng vì chứa hàm lượng chất béo rất cao nên bạn không nên ăn nhiều, chỉ khoảng 20g (1-2 thìa sốt) cho một ngày.
3. Cách ăn để cho dạ dày ấm nhất: bột vừng làm bánh
Bột vừng làm bánh có thể sử dụng cho bữa sáng hoặc bữa trà chiều.
4. Cách ăn ngon miệng nhất: dầu mè
Dầu mè giàu hương vị, có thể được sử dụng để nấu súp, trộn lạnh, nhồi và làm đồ ăn nhẹ giúp tăng cảm giác thèm ăn và thúc đẩy quá trình tiêu hóa. Dầu mè giàu vitamin E cũng giúp dưỡng tóc khi tóc bị chẻ.
Nói chung, tuy có vẻ ngoài xấu xí nhưng hạt vừng đen có thể ăn được trong tất cả các mùa, mùa thu và đông nên ăn mỗi ngày một thìa lớn, mùa xuân và hè nên ăn mỗi ngày nửa thìa.
Lưu ý, bạn không nên ăn quá nhiều vừng đen, bởi nó cũng có thể gây rối loạn nội tiết khiến da đầu nhờn, rụng tóc…
Nguồn: QQ
Theo Helino
