Những dấu hiệu này dễ bị lầm tưởng là do sự thay đổi nội tiết tố khi mang thai gây ra, nhưng đôi khi đó lại là báo hiệu của cơ thể bị thiếu chất.
Sắt là một chất vô cùng quan trọng đối với phụ nữ mang thai. Vì từ khi bắt đầu có “tin vui”, cơ thể của bạn đã bắt đầu sản xuất ra nhiều hơn 50% lượng m.áu so với bình thường nhằm nuôi dưỡng em bé. Nếu thiếu sắt, bạn có thể sẽ gặp phải một số biến chứng trong thai kỳ như sinh non, sinh con nhẹ cân,… Do đó, các bác sĩ luôn khuyến cáo thai phụ bổ sung thêm sắt bằng thực phẩm trong các bữa ăn của mình hoặc uống thêm viên sắt.
Mặc dù rất khó để mẹ bầu có thể biết được là mình đã bổ sung đủ sắt cho cơ thể hay chưa, nhưng nếu bạn thấy mình có 3 đặc điểm dưới đây thì hãy nên bổ sung sắt ngay vì nó đang ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển của em bé.
Thiếu m.áu sẽ khiến cho các mẹ bầu bị mất ngủ, khó ngủ, ngủ không ngon (Ảnh minh họa).
1. Mất ngủ hoặc khó đi vào giấc ngủ
Thiếu m.áu do thiếu sắt có thể làm giảm huyết tương của các tế bào m.áu, gây ra tình trạng thiếu oxy lên não. Từ đó bạn sẽ bị chóng mặt và rối loạn một số chức năng tự chủ, trong đó tình trạng khó ngủ, mất ngủ sẽ xảy ra.
2. Hay mơ ngủ
Thường xuyên có nhiều giấc mơ trong khi ngủ là một triệu chứng điển hình của tình trạng thiếu sắt.
3. Ngủ không sâu giấc
Do rối loạn thần kinh thực vật vì thiếu sắt, thiếu m.áu nên chất lượng giấc ngủ của bạn cũng sẽ không cao. Mẹ bầu sẽ thường xuyên bị giật mình tỉnh giấc bởi một tiếng động dù rất nhẹ.
Ngoài chuyện ngủ không ngon ra, khi bị thiết sắt, các mẹ bầu còn hay mệt mỏi, kém chú ý, giảm sức đề kháng, nhiệt miệng… Đối với thai nhi, việc mẹ bị thiếu sắt dẫn đến thiếu m.áu sẽ làm giảm khả năng vận chuyển oxy vào nhau thai. Điều này khiến cho nguy cơ bạn bị đẻ non, sinh con nhẹ cân, em bé bị dị tật bẩm sinh ngày càng cao.
Thiếu m.áu cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của các tế bào não của thai nhi, khiến khả năng học tập sau này của trẻ không được tốt.
Cách phòng ngừa thiếu sắt trong thai kỳ
Ngoài việc ăn uống đa dạng ra, mẹ bầu cũng nên bổ sung sắt bằng đường uống theo hướng dẫn của bác sĩ (Ảnh minh họa).
Bổ sung ngay từ trước và sau khi mang thai để ngăn ngừa tình trạng thiếu m.áu là vô cùng cần thiết nhằm giúp thai nhi phát triển tốt nhất. Bạn có thể bổ sung sắt bằng cách:
– Ăn các thực phẩm giàu chất sắt: thịt bò, gan động vật, lòng đỏ trứng, ngũ cốc, hạt đậu nành, hạt bí, rau muống,… chính là những thực phẩm rất hàm lượng sắt cao mà bạn có thể bổ sung vào bữa ăn hàng ngày của mình để tránh tình trạng mất cân đối về dinh dưỡng và bị thiếu m.áu.
– Uống bổ sung các viên thuốc sắt theo hướng dẫn của bác sĩ : Thông thường, bác sĩ sẽ kê cho thai phụ một số loại thuốc bổ chứa nhiều thành phần dưỡng chất, trong đó có sắt, để uống kèm trong quá trình mang thai. Vì vậy, bạn hãy tuân thủ nghiêm ngặt theo lời dặn của bác sĩ khi sử dụng các loại thuốc này. Bạn cũng không cần phải lo lắng những viên thuốc tổng hợp này có hại cho sức khỏe đâu vì nó đều là loại sắt được hấp thu nhẹ, có thể tránh kích ứng đường tiêu hóa và hoàn toàn an toàn đối với phụ nữ có thai.
Nói tóm lại, mẹ bầu cần tổng cộng 800mg sắt trong thời kỳ mang thai. Do đó bạn cần bổ sung 0,8mg sắt mỗi ngày trong giai đoạn đầu mang thai và sẽ tăng dần lượng sắt lên 6 -7mg trong 2 giai đoạn sau của thai kỳ. Có như thế bạn mới đảm bảo cơ thể mình có đủ sắt để tạo ra m.áu, cung cấp đủ dưỡng chất cũng như oxy để nuôi dưỡng em bé được khỏe mạnh ngay từ khi còn trong bào thai.
Trẻ thiếu sắt và hệ lụy
Sắt là nguyên tố vi lượng cần thiết cho cơ thể. Thiếu sắt là nguyên nhân phổ biến gây thiếu m.áu, thường gặp nhất ở t.rẻ e.m trong độ t.uổi mẫu giáo (dưới 6 t.uổi).
Vì vậy, không được để cơ thể trẻ thiếu sắt. Thiếu sắt không được điều trị có thể ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển của trẻ.
Sắt là một chất dinh dưỡng thiết yếu đối với sự tăng trưởng và phát triển của tế bào trong hệ miễn dịch và thần kinh. Chất sắt cũng giúp điều hòa chuyển hóa năng lượng trong những hoạt động thể chất của cơ thể, tham gia quá trình vận chuyển ôxy từ phổi đến các phần còn lại của cơ thể, nhờ đó cơ bắp có thể dự trữ và sử dụng ôxy.
Nếu chế độ ăn không có đủ chất sắt, cơ thể sẽ bị thiếu sắt. Thiếu sắt ở t.rẻ e.m là một vấn đề phổ biến, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển chung và dẫn đến thiếu m.áu nếu không được điều trị. Tình trạng này xảy ra ở nhiều cấp độ, từ thiếu hụt nhẹ cho đến thiếu m.áu do thiếu sắt – khi đó m.áu sẽ không có đủ các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Thực tế, nguyên nhân gây thiếu m.áu thường gặp nhất được cho là do thiếu sắt.
Nên tăng cường thực phẩm giàu sắt.
Vì sao trẻ dễ bị thiếu sắt?
Một số bé không nhận đủ sắt vì nhiều lý do khác nhau, có thể bắt nguồn từ việc: ăn uống không đủ chất; Khả năng hấp thu sắt trong chế độ dinh dưỡng kém; Tăng nhu cầu bổ sung sắt trong thời kỳ tăng trưởng; Mất m.áu do nhiễm giun sán.
Trẻ sơ sinh và t.rẻ e.m có nguy cơ thiếu sắt cao nhất bao gồm: Em bé sinh non – hơn 3 tuần trước ngày dự sinh – hoặc có cân nặng khi sinh thấp. Em bé uống sữa bò hoặc sữa dê trước 1 t.uổi. Trẻ bú sữa mẹ không được cho ăn thực phẩm bổ sung có chứa sắt sau 6 tháng t.uổi. Em bé uống sữa công thức không bổ sung sắt.
Trẻ đang có bệnh như: n.hiễm t.rùng mạn tính hoặc chế độ ăn kiêng hạn chế. T.rẻ e.m từ 1 – 5 t.uổi đã tiếp xúc với chì. Các cô gái v.ị t.hành n.iên cũng có nguy cơ thiếu sắt cao hơn vì cơ thể họ mất chất sắt trong kỳ k.inh n.guyệt.
Nhu cầu sắt của trẻ: Em bé được sinh ra với chất sắt được lưu trữ trong cơ thể, nhưng cần một lượng sắt bổ sung ổn định để thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển nhanh chóng của trẻ. Về nhu cầu sắt hàng ngày, trẻ từ 1-3 t.uổi khoảng 7mg, trẻ từ 4-8 t.uổi cần khoảng 10mg.
Những dấu hiệu thiếu sắt ở trẻ: Quá ít chất sắt có thể làm giảm khả năng hoạt động của trẻ. Tuy nhiên, hầu hết các dấu hiệu và triệu chứng thiếu sắt ở trẻ không xuất hiện cho đến khi thiếu m.áu do thiếu sắt. Các dấu hiệu và triệu chứng thiếu m.áu thiếu sắt có thể bao gồm: da nhợt nhạt, mệt mỏi, tăng trưởng và phát triển chậm, ăn kém, thở nhanh bất thường, vấn đề hành vi, n.hiễm t.rùng thường xuyên…
Khuyến cáo của WHO về bổ sung sắt cho trẻ
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có khoảng 300 triệu t.rẻ e.m trên toàn cầu bị thiếu m.áu. T.rẻ e.m là đối tượng dễ bị thiếu m.áu do thiếu sắt vì nhu cầu sắt tăng cao ở giai đoạn tăng trưởng nhanh, đặc biệt là trong khoảng 5 năm đầu đời. Thiếu m.áu thiếu sắt ở t.rẻ e.m có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh và suy giảm khả năng phát triển nhận thức, cũng như thành tích học tập kém.
WHO khuyến nghị các tổ chức y tế công cộng nên chú trọng bổ sung sắt qua thực phẩm hàng ngày cho bé 5 t.uổi trở xuống (độ t.uổi mẫu giáo). Đặc biệt là những bé sống ở những nơi có tỷ lệ thiếu m.áu ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cao hơn 40%, để tăng nồng độ hemoglobin và cải thiện tình trạng tình trạng thiếu sắt, thiếu m.áu.
